Belgisch voorzitterschap: positieve eindbalans voor Binnenlandse Zaken

Sinds 30 juni is het Belgisch voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie afgelopen. De voorbije zes maanden heeft Binnenlandse Zaken daarin een belangrijke rol gespeeld. Tal van bijeenkomsten en evenementen boden de mogelijkheid om een waaier aan onderwerpen met betrekking tot veiligheid, asiel en migratie op de agenda te plaatsen, in dialoog te gaan en in vele dossiers vooruitgang te boeken. Zo kunnen wij dit voorzitterschap succesvol afsluiten, met grote dank aan iedereen die er van dicht of van ver bij betrokken was!

Eén van de prioriteiten in het programma van binnenlandse zaken bestond in het versterken van de samenwerking in de strijd tegen de georganiseerde druggerelateerde misdaad. Daar werd in januari meteen al werk van gemaakt met de lancering van het European Ports Alliance publiek-private partnerschap, dat alle relevante actoren in de havens samenbrengt om de krachten te bundelen tegen de illegale drughandel. Tijdens daaropvolgende bijeenkomsten konden ministers en hoge ambtenaren op Europees en trans-Atlantisch niveau verder van gedachten wisselen over en op zoek gaan naar gezamenlijke antwoorden op de georganiseerde criminaliteit.

In het licht van recente en toekomstige ontwikkelingen kwamen ook andere actuele thema’s in verband met veiligheid en vreemdelingenbeleid veelvuldig aan bod: de bestrijding van corruptie en terrorisme, de samenwerking tussen de politie van de lidstaten en de uitwisseling van informatie, de aanpak van desinformatie, de oorlog in Oekraïne en de status van Oekraïense ontheemden in de EU, alsook een verstevigde samenwerking op het gebied van asiel, migratie en grensbeheer, zoals het visabeleid en het terugkeerbeleid.

Een mijlpaal was de goedkeuring van het Europees migratie- en asielpact. Op een ministeriële conferentie eind april is een eerste belangrijke stap gezet naar de praktische uitvoering van dit pact, dat moet leiden tot versterkte buitengrenzen, snellere asielprocedures en meer solidariteit tussen de lidstaten. Alle partijen benadrukten het belang van een gemeenschappelijke aanpak en stemden in om met wederzijds vertrouwen deze weg verder te bewandelen. Er kwam een vervolg in juni met een conferentie op hoog niveau over de operationalisering en implementering van het pact, waar het debat met alle stakeholders werd aangegaan.

Op de allereerste meeting van de hoge ambtenaren die binnen de lidstaten verantwoordelijk zijn voor het beheer van het Schengengebied stonden de strategische kernprincipes, de prioriteiten voor 2024-2025 en de toekomende uitdagingen centraal.

Tijdens een tweedaagse workshop en een vergadering van Europese directeurs-generaal voor civiele veiligheid werd nagedacht over de toekomst en de versterking van het mechanisme voor civiele bescherming van de EU-lidstaten. Dat mechanisme organiseert solidariteit om de weerbaarheid van onze samenlevingen tegenover rampen te verhogen, met aandacht voor de veranderende risico’s.

Het crisisbeheer is vanuit verschillende invalshoeken benaderd via conferenties over de uitwisseling van reisinformatie, grootschalige evacuaties en massabewegingen, het enorme potentieel van de meest geavanceerde technologieën, innovaties in crisiscommunicatie en het belang van psychosociale kennis voor noodplanning bij incidenten met chemische, biologische, radiologische of nucleaire stoffen, eventueel gecombineerd met explosieven.

Binnen het domein van veiligheid en preventie kwamen tal van experten uit de EU-landen meermaals bijeen om te overleggen over diverse onderwerpen zoals samenwerking voor veilig voetbal, misdaadpreventie en de bestuurlijke aanpak van de georganiseerde criminaliteit.

Al deze verwezenlijkingen zijn uiteraard niet zomaar tot stand gekomen. Het einde van dit voorzitterschap vormt dan ook de uitgesproken gelegenheid om de tientallen medewerkers van de FOD Binnenlandse Zaken en de kabinetten te bedanken die meer dan hun steentje bijgedragen hebben aan de voorbereidingen, besprekingen, coördinatie en beslissingen, alsook op het vlak van organisatie, logistiek, communicatie, fotografie enz. Zonder hun inzet en teamwork was het onmogelijk geweest om deze mooie resultaten te behalen en zo onze stempel te drukken op het Belgisch Raadsvoorzitterschap. Gefeliciteerd aan allen!